با توجه به اینکه منابع موجود برای تامین نیازهای بخش سلامت در تمام دنیا با محدودیت همراه می باشدسهمیه بندی آن ها برای استفاده بهینه 

از خدمات از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. چراکه تصمیم گیرنده و سیاستگزار در فرایند تخصیص منابع باید بین ارائه مراقبت به 

گروه های مختلف جامعه، نوع وروش های مختلف ارائه خدمات انتخاب نمایند. 

علاوه بر این ، هر تصمیمی مبنی بر افزایش منابع موردمصرف در بخش مراقبت سلامت سبب کاهش منابع به همان میزان 

در بخش های دیگر نظیر آموزش وپژوهش خواهد شد . بنابراین تولید شواهد علمی و کاربرد آن ها در سیاست گزاری، 

قطعیت برنامه ریزینظام سلامت را ارتقا خواهد بخشید. در سالهای گذشته در دنیا ، تخصیص منابع به صورت سنتی انجام می گرفت اما در ۲۰ سال گذشته با ورود تکنولوژی های گران قیمت به عرصه سلامت دنیا که مبالغ گزافی را به خود اختصاص می دهد، 

روش علمی ارزیابی فناوری های سلامت ، با انجام تحلیل اقتصادی و استفاده از شواهد بین المللی موجود درباره 

هزینه ها و فواید مداخلات و سیاست های مختلف توانسته است راهکاری علمی و عملی برای تخصیص بهینه 

منابع موجود در نظام سلامت ارائه نماید. هم اکنون در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا که از بیشترین میزان منابع بهره مند هستند 

نیز این روش علمی در اختیار تصمیم گیران و سیاستگزاران سلامت قرار گرفته است.

ارزیابی فناوری سلامت و تاریخچه آن:

" فن آوری سلامت" طیف وسیعی از روشهای استفاده شده در خصوص ارتقای سلامت شامل پیشگیری،تشخیص، درمان بیماریها، 

ارتقای توانبخشی و مراقبتهای طولانی مدت را در بر می گیرد . این موارد شامل :

داروها ، تجهیزات پزشکی و روشها و تکنیکهای جدید پزشکی است که جهت ارتقای سلامت بکار می روند.

ارزیابی فناوری سلامت  در واقع سنجش کامل و سازمان یافته شرایط لازم برای استفاده از فناوریهای سلامت و 

نیز نتایج و عواقب چنین استفاده ای را شامل می شود. در این زمینه عواقب استفاده از تکنولوژی در حیطه ها و 

زمینه های متعدد مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرند از جمله : حیطه فناوری، حیطه بیمار،

حیطه سازمانی، حیطه اقتصادی. این تحلیل و بررسی یک تحلیل ساختارمند است که با هدف ارائه

داده های مورد نیاز برای اتخاذ سیاست و تصمیم گیری به سیاستگزاران انجام می شود. 

در واقع ارزیابی فناوریهای سلامت یک پل ارتباطی است که نمونه یا الگوی علمی را به یک نمونه یا الگوی سیاستی مرتبط می سازد و نقش ضروری برای تصمیم گیری و سیاستگزاری در نظام سلامت کشور به عهده دارد. 

این ارزیابی یک روش نظام مند و علمی است که مبتنی بر شواهد موجود بوده و هم اکنون در اغلب نظام های سلامت، سیاستگزاران و تصمیم گیران با تکیه بر این روش علمی اقدام می نمایند. ارزیابی فناوری سلامت

 از۳۵ سال پیش در کشورهای صنعتی ایجاد شده است. آمریکا، کانادا، اروپا و کشورهای متعددی 

از جمله سوئد، اسپانیا، فرانسه، انگلستان به واسطه فعالیت هایشان در حوزه ارزیابی فناوری سلامت تحولات چشمگیری در تصمیم گیری مبتنی بر شواهد نظام سلامت خود داشته اند.

ارزیابی فناوری سلامت در ایران

ارزیابی فناوری سلامت از آبان سال ( ۱۳۸۶ ) در معاونت سلامت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی کشور و 

درگروه اقتصاد سلامت به صورت دبیرخانه شروع به کار نموده است . فعالیت های این دبیرخانه بیشتر از 

انجام پروژه های ارزیابی فناوری های نوین پزشکی در خصوص دستگاه های سرمایه ای و تجهیزات گران قیمت، آغاز شد. 

با تلاش فراوان و حمایت وزیر محترم و مدیران و مسئولان دبیرخانه ارزیابی فناوری سلامت توانست 

جایگاه قانونی و ساختار اجرایی درسطح وزارت بهداشت پیدا کند که از ابتدای سال ۸۹ به عنوان یک اداره مستقل 

در معاونت درمان وزارت بهداشت و زیرمجموعه دفتر ارزیابی فناوری، تدوین استاندارد و تعرفه سلامت، فعالیت های خود را با هدف توسعه تفکر تصمیم گیری مبتنی بر شواهد ادامه داد.

افق یابی فناوری های سلامت :

توسعه و سازگاری فناوری های نوین با نظام مراقبت سلامت هر کشوری در کنار مسائل مربوط به هزینه،

تغییرات جمعیت شناختی و انتظارات ارائه دهندگان و بیماران کاملا در گرو اطلاعاتی خواهد بود که در این زمینه گردآوری می شود. 

در عین حال باید در نظر داشت که مشتریان خدمات سلامت خود قادر به ارزیابی جوانب بالینی و مالی فناوری های پزشکی نیستند بنابراین حضور نهادهایی که با روش های علمی اطلاعات مورد نیاز را در این زمینه گرد آوری نموده و پس از غربالگری آن ها نتایج لازم را در اختیار سایر بخش های نظام سلامت قرار دهند ضروری می نماید.

افق یابی فناوری های سلامت فعالیتی ویژه و تخصصی است که با اهداف مختلف به دنبال استاندارد سازی ارزیابی فناوری سلامت می باشد. محصول این فعالیت مستندات کوتاهی است که اطلاعات مربوط به ورود، تاثیر بالقوه، ایمنی و 

هزینه فناوری ها را قبل از ورود آن ها به نظام سلامت کشورها در اختیار برنامه ریزان و سیاستگزاران قرار می دهد .

خاستگاه افق یابی فناوری سلامت به دهه ۸۰ و کشور نروژ بر می گردد که اولین بار در راستای اقدام فعالانه نسبت به 

فناوری های نوین پزشکی و تحقیقات مرتبط بنیان گذاری گردید تا پژوهش های علمی تنها معطوف به نتایج کاربرد فناوری نباشد. 

در حال حاضر نیز بالغ بر ۱۳ کشور دنیا از جمله اسپانیا، فرانسه، سوئیس، نروژ، سوئد، کانادا، استرالیا، دانمارک و انگلستان 

سازمان های ملی Horizon Scanning System (HSS) را پایه گذاری کرده اند که با نهاد های ارزیابی فناوری سلامت آن ها ارتباط تنگاتنگ و مستقیم دارد

این سازمان ها با ارائه گزارش کتبی از اقداماتی که در خصوص افق یابی فناوری های سلامت به انجام رسانده اند نهادهایHTA  را کاملا حمایت کرده 

و اطلاعات لازم را برای غربالگری و انتخاب اولویت ها در اختیار آن ها قرارخواهند داد.